Z nadejściem wiosny place zabaw stają się popularnym miejscem rekreacji dla dzieci. GINB wspólnie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów przypomina zarządcom i właścicielom placów o konieczności ich skontrolowania. Bezpieczeństwo najmłodszych użytkowników jest bezpośrednio zależne od właściwego stanu technicznego urządzeń na placach zabaw.

Przypominamy właścicielom i zarządcom o konieczności zapewniania odpowiedniego stanu technicznego urządzeń na placach zabaw. Robimy to wraz z rozpoczęciem wiosny, bo w tym czasie miejsca te są coraz intensywniej eksploatowane, co prowadzi do zużycia i uszkodzenia dostępnych tu urządzeń. Dla bezpieczeństwa najmłodszych w tym roku łączymy siły z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów we wspólnej akcji informacyjnej – Dorota Cabańska, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Bezpieczna zabawa i szczególna dbałość o odpowiedni stan techniczny urządzeń udostępnianych na placach zabaw to obowiązek ich właścicieli i zarządców. Wymaga to:

• systematycznych kontroli okresowych i przeglądów technicznych,
• realizacji zaleceń, które mogą być formułowane w ich wyniku.

Obowiązki właścicieli i zarządców placów zabaw

Obowiązek utrzymania obiektów budowlanych, w tym obiektów małej architektury, które znajdują się m.in. na placach zabaw, w należytym stanie technicznym wynika z ustawy – Prawo budowlane. Tak samo jak zapewnienie ich bezpiecznego użytkowania.

Wszelkie urządzenia dostępne na placach zabaw należy:

• użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska,
• utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, oraz nie dopuszczać do nadmiernego pogorszenia ich właściwości użytkowych i sprawności technicznej.

Szczegółowe wymagania znajdują się w Polskich Normach z grupy PN-EN 1176 i PN-EN 1177.

Zobowiązują one właścicieli i zarządców do przeprowadzania regularnych kontroli.

Obiekty małej architektury

Na terenie placów zabaw do obiektów małej architektury zaliczamy na przykład:

• piaskownice,
• huśtawki,
• drabinki,
• karuzele,
• bramki,
• urządzenia wspinaczkowe,
• zjeżdżalnie.

Powyższe wymienione obiekty przeznaczone do zamontowania na placu zabaw podlegają unormowaniom dyrektywy w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (2001/95/WE). Do polskiego porządku prawnego dyrektywę tę wprowadza ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Bardziej szczegółowe przepisy są różne w zależności od kraju, ale zasada jest jedna, że wszyscy producenci, importerzy oraz dystrybutorzy mają obowiązek wprowadzać na rynek wyłącznie produkty bezpieczne.

Cel kontroli

Place zabaw powinny być poddawane wymaganym kontrolom i przeglądom.

Ich celem jest wykrycie usterek, które wynikają ze zużycia, wandalizmu i działania warunków atmosferycznych, takich jak mróz, deszcz czy upał.

Utrzymanie ich w należytym stanie technicznym wiąże się z wykonywaniem napraw i remontów oraz poddawaniem ich kontroli pod względem bezpieczeństwa użytkowania.

Na integracyjnych placach zabaw dodatkowo należy zwracać uwagę na zgodne z przeznaczeniem użytkowanie obiektów małej architektury dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami.

Kontrole i przeglądy placów zabaw – kto i kiedy je przeprowadza

Kontrole okresowe, które wynikają z ustawy – Prawo budowlane przeprowadzają osoby z uprawnieniami budowlanymi w odpowiedniej specjalności.

Przy czym kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych i piorunochronnych mogą również przeprowadzać osoby, które posiadają kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci.

Kontrole te powinny być przeprowadzane raz na 5 lat.

Należy wtedy sprawdzić m.in.:

• stan techniczny,
• przydatność do użytkowania,
• estetykę i otoczenie, w tym zużycie urządzeń i ich bezpieczeństwo użytkowania,
• stan fundamentów i nawierzchni,
• instalację elektryczną i piorunochronną w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

Przeglądy techniczne przeprowadzają właściciele i zarządcy:

• przeglądy regularne, tak zwane oględziny – przynajmniej 1 w tygodniu – należy sprawdzić stan wszystkich urządzeń oraz czystość nawierzchni,
• przeglądy funkcjonalne – co 1-3 miesiące – należy skontrolować zużycie urządzeń, ogrodzenia, wyposażenia dodatkowego.

Przeglądy coroczne podstawowe przeprowadzają podmioty zewnętrzne. Podczas takiej kontroli należy sprawdzić m.in.: zużycie urządzeń, stan fundamentów, nawierzchni, a także bezpieczeństwo tych sprzętów, które były naprawiane w ciągu roku.

Uwaga! Skontrolowanie placu zabaw nie dotyczy tylko urządzeń

Należy sprawdzać nie tylko urządzenia, z których korzystają dzieci, ale cały plac. W zakres kontroli włącza się także:

• ścieżki,
• ławki i siedzenia,
• kosze na śmieci, ogrodzenia i wejścia.

Spostrzeżenia z kontroli i przeglądów powinny być zawarte w tzn. Dzienniku placu zabaw, a dokumentacja, która dotyczy placu zabaw, w tym protokoły z okresowych kontroli winny być do niego dołączone.

Ewentualne zalecenia powinny być realizowane, jeżeli to możliwe, jeszcze w trakcie kontroli lub niezwłocznie po jej przeprowadzeniu.

Współpraca z UOKiK

Zachęcamy do zapoznania się z przygotowaną przez UOKiK stroną internetową poświęconą placom zabaw Bezpieczny plac zabaw.

Zapraszamy także do zapoznania się z materiałami informacyjnymi, które powstały we współpracy z GUNB:

• Bezpieczny plac zabaw. Poradnik dla administratorów i właścicieli
• Porady dla zarządców i właścicieli
• Porady dla rodziców i opiekunów

Wyciąg z przepisów karnych

• Kto nie spełnia, określonego w art. 61 ustawy – Prawo budowlane, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Reguluje to art. 91a ustawy – Prawo budowlane

• Kto nie zapewnia wykonania okresowej kontroli podlega karze grzywny. Reguluje to art. 93 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane                                                                                     

Podstawa prawna i normy:

1. Ustawa – Prawo budowlane: art. 3 ust. 4 c, art. 5 ust. 1 pkt 1-7, art. 61 pkt 1, art. 62 ust. 1 pkt 2, art. 62 ust. 4 i 5, i ust. 2, art. 91a, art. 93 pkt 8 
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
3. Polskie Normy z grupy PN-EN 1176: Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie, w tym PN-EN 1176-2+AC:2020-01 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 2: Dodatkowe szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i metody badań huśtawek oraz PN-EN 1176-7:2020-09 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne dotyczące montażu, kontroli, konserwacji i eksploatacji
4. Polska Norma 1177: Nawierzchnie placów zabaw amortyzujące upadki. Wyznaczanie krytycznej wysokości upadku.