Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB) jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Jest organem właściwym w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze postępowania administracyjnego, w zakresie wynikającym z przepisów prawa budowlanego.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa (art. 88 ust. 3 ustawy − Prawo budowlane).
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest centralnym organem administracji rządowej nadzorowanym przez naczelny organ administracji rządowej - ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
GINB wykonuje zadania określone przepisami Prawa budowlanego i ustawy o wyrobach budowlanych przy pomocy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
Organizację Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego określa statut Urzędu. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań Urzędu określa regulamin organizacyjny nadany przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego na wniosek Dyrektora Generalnego Urzędu oraz zarządzenie w sprawie podziału zadań w Kierownictwie Urzędu.